Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP), Borsa İstanbul nezdinde kurulmuş vadeli işlem sözleşmeleriyle opsiyon sözleşmelerinin işlem gördüğü piyasadır.
Vadeli işlem sözleşmeleri; belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikteki ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmelerdir. Vadeli İşlem Piyasası’nda alan taraf uzun (long), satan taraf kısa (short) pozisyon olarak adlandırılır.
Vadeli işlem sözleşmelerinin vade tarihinde uzlaşma fiziki teslimat veya nakdi uzlaşı şeklinde yapılmaktadır. Fiziki teslimatta üzerinde anlaşılan dayanak varlık kaydi olarak el değiştirir. Nakdi uzlaşmada ise sözleşme fiyatı ile vade tarihindeki cari fiyat arasındaki fark kadar tutar taraflar arasında el değiştirir.
Vadeli işlem sözleşmelerinde gündüz seansının yanı sıra akşam saatlerinde de işlem yapılabilmektedir. Akşam seansındaki işlemler, bir sonraki gündüz seans saatlerinde (09:30-18:15) yapılacak işlemlerle beraber takasa konu olunur. Akşam seansında yapılan işlemler için “Akşam Seansı” kutucuğu işaretlenmesi gerekir.
Vadeli işlemler ve Opsiyon Piyasası işlem saatleri için tıklayınız.
Vadeli işlemler ve Opsiyon Piyasası sözleşmeleri için tıklayınız.
Piyasada işlem görecek sözleşmelerin unsurları ve işlem kodları Borsa tarafından belirlenerek ilan edilmektedir.
Vadeli İşlem Sözleşme Kodu Örneği: F_XU0300422S0
F | Vadeli (Futures) |
---|---|
XU030 | &Dayanak varlık kodu |
M | Mini sözleşme bilgisi kodu |
0422 | Vade tarihi (AAYY-Nisan 2022) |
S0 | S: Standart N: Standart olmayan (özsermaye hali sonucu oluşan) |
Opsiyon Sözleşmesi, iki taraf arasında yapılan ve alıcıya ödeyeceği belli bir tutar (opsiyon primi) karşılığında, belirli bir vadeye kadar bugünden belirlenen kullanım fiyatı üzerinden opsiyona dayanak teşkil eden bir malı satın alma veya satma hakkı tanır. Opsiyon sözleşmeleri, sigorta niteliği taşıyan sözleşmelerdir.
Opsiyon Tarafları
Alım (Call) Opsiyonu
Satım (Put) Opsiyonu
Vadeli işlemler ve Opsiyon Piyasası opsiyon sözleşmeleri için tıklayınız.
Vadeli işlemler ve Opsiyon Piyasası işlem saatleri için tıklayınız.
Opsiyon İşlemleri Sözleşme Kodu Örneği: O_AKBNKE0222P8.60
O | Opsiyon |
---|---|
AKBNK | Dayanak varlık kodu |
M | Mini sözleşme bilgisi kodu |
E | A: Amerikan- opsiyon vadesinde veya vadesinden önce kullanılabilir. E: Avrupa- opsiyon yalnızca vadesinde kullanılabilir. |
0222 | Sözleşme vade tarihi (AAYY-Şubat 2022) |
P | C: Alım (call) opsiyonu P: Satım (put) opsiyonu |
8.60 | Kullanım fiyatı, virgülden sonra 2 hane |
S0 | S: Standart N: Standart olmayan (özsermaye hali sonucu oluşan) |
Hesaptaki teminat, ilgili günün sonunda belirlenen gün sonu uzlaşma fiyatları neticesinde, %100 düzeyinin altına inmesi durumunda teminat tamamlama çağrısı yapılır. Teminat tamamlama yükümlülüğü T+1 günü saat 14:45’e kadar risk azaltıcı işlem ya da teminat yatırma yapılması suretiyle karşılanmalıdır. Aksi takdirde resen risk azaltıcı işlem yapılacaktır.