VİOP Nedir?
VADELİ İŞLEM ve OPSİYON PİYASASI (VİOP)Ahlatcı Yatırım Menkul Değerler aracılığı ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlemlerinizi hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. VİOP bünyesinde gerçekleştireceğiniz işlemler, konusunda uzman analizlerden destek alarak gelecekte oluşacağını düşündüğünüz fiyatları bugünden alarak (Uzun Pozisyon) veya satarak (Kısa Pozisyon) değerlendirebilirsiniz. VİOP piyasasında gerçekleştireceğiniz, spot piyasadan daha düşük teminat oranları ile aynı miktarda ürün üzerinden işlemler ile spekülatif, korunma ve arbitraj amaçlı pozisyon alabilir ve riskten korunma şansını yakalayabilirsiniz. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası, düşük teminat ve çift yönlü işlem açabilme avantajının yanı sıra, yatırımcılara ürün çeşitliliği ile farklı portföy oluşturma ve riskten korunma imkanı vermektedir.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda emirler üç farklı pazarda girilebilmektedir. Bunlar Ana Pazar, Özel Emir Pazarı ve Özel Emir İlan Pazarıdır.
Ana Pazar
Normal seans ve fiyat sabitleme seansları sırasında emirlerin eşleştirildiği esas pazardır. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası toplam 13 adet ana pazardan oluşmaktadır.
Ana Pazarlar
» Döviz Vadeli İşlem Ana Pazarı
» Döviz Opsiyon Ana Pazarı
» Elektrik Vadeli İşlem Ana Pazarı
» Emtia Vadeli İşlem Ana Pazarı
» Endeks Opsiyon Ana Pazarı
» Endeks Vadeli İşlem Ana Pazarı
» Kıymetli Madenler Vadeli İşlem Ana Pazarı
» Pay Opsiyon Ana Pazarı
» Pay Vadeli İşlem Ana Pazarı
» Yabancı Endeksler Vadeli İşlem Ana Pazarı
» Metal Vadeli İşlem Ana Pazarı
» Borsa Yatırım Fonu Vadeli İşlem Ana Pazarı
» Gecelik Repo Vadeli İşlem Ana Pazarı
Özel Emir Pazarı ve Özel Emir İlan Pazarı
Sözleşmeler için ayrı ayrı tanımlanan ve Ana Pazarın dışında büyük miktarlı emirlerin işlem görebileceği pazarlardır. Her iki tarafı da belirli olan özel emirlerin Özel Emir Pazarında işlem görebilmesi için Borsanın onayı gerekir. “Özel Emir İlan Pazarında” ise girilen emrin eşleşmesi durumunda, işlem Borsanın onayı alınmak kaydıyla yine “Özel Emir Pazarında” gerçekleşir.
» İşlem Gören sözleşmeler
» İşlem saatleri
» Uzlaşma Yöntemi
» Takas Esasları
» İşlem Maliyeti
» Margin Call
» Risk Yönetimi ve Teminatlandırma
» Vergilendirme
| Kontratlar | Dayanak | Takasbank Başlangıç Teminat Tutarı * | İşlem Büyüklüğü | İşlem Hacmi (TL) ** | Kaldıraç Oranı** |
1 | AEFES | AEFES pay senedi | 335 ₺ | 100 lot | 2.048 | 6 |
2 | AKBNK | AKBNK pay senedi | 90 ₺ | 100 lot | 545 | 6 |
3 | ALKIM | ALKIM pay senedi | 270 ₺ | 100 lot | 1.496 | 6 |
4 | ARCLK | ARCLK pay senedi | 460 ₺ | 100 lot | 3.158 | 7 |
5 | ASELS | ASELS pay senedi | 265 ₺ | 100 lot | 1.467 | 6 |
6 | BIMAS | BIMAS pay senedi | 790 ₺ | 100 lot | 6.790 | 9 |
7 | CCOLA | CCOLA pay Senedi | 1.235 ₺ | 100 lot | 8.440 | 7 |
8 | DOHOL | DOHOL pay senedi | 50 ₺ | 100 lot | 252 | 5 |
9 | ECILC | ECILC pay senedi | 110 ₺ | 100 lot | 595 | 5 |
10 | EKGYO | EKGYO pay senedi | 30 ₺ | 100 lot | 178 | 6 |
11 | ENJSA | ENJSA pay senedi | 175 ₺ | 100 lot | 1.057 | 6 |
12 | EREGL | EREGL pay senedi | 260 ₺ | 100 lot | 1.675 | 6 |
13 | FROTO | FROTO pay senedi | 3.220 ₺ | 100 lot | 16.480 | 5 |
14 | GARAN | GARAN pay senedi | 160 ₺ | 100 lot | 927 | 6 |
15 | GUBRF | GUBRF pay senedi | 970 ₺ | 100 lot | 4.790 | 5 |
16 | HALKB | HALKB pay senedi | 80 ₺ | 100 lot | 465 | 6 |
17 | HEKTS | HEKTS pay senedi | 135 ₺ | 100 lot | 813 | 6 |
18 | IPEKE | IPEKE pay senedi | 375 ₺ | 100 lot | 1.158 | 3 |
19 | ISCTR | ISCTR pay senedi | 80 ₺ | 100 lot | 522 | 7 |
20 | ISFIN | ISFIN pay sened | 95 ₺ | 100 lot | 292 | 3 |
21 | ISGYO | ISGYO pay senedi | 30 ₺ | 100 lot | 184 | 6 |
22 | KARSN | KARSN pay senedi | 80 ₺ | 100 lot | 351 | 4 |
23 | KCHOL | KCHOL pay senedi | 290 ₺ | 100 lot | 2.310 | 8 |
24 | KOZAA | KOZAA pay senedi | 445 ₺ | 100 lot | 1.429 | 3 |
25 | KOZAL | KOZAL pay senedi | 2.095 ₺ | 100 lot | 9.440 | 5 |
26 | KRDMD | KRDMD pay senedi | 135 ₺ | 100 lot | 664 | 5 |
27 | MGROS | MGROS pay senedi | 655 ₺ | 100 lot | 3.212 | 5 |
28 | MPARK | MPARK pay senedi | 455 ₺ | 100 lot | 2.644 | 6 |
29 | ODAS | ODAS pay senedi | 30 ₺ | 100 lot | 137 | 5 |
30 | OYAKC | OYAKC pay senedi | 125 ₺ | 100 lot | 637 | 5 |
31 | PETKM | PETKM pay senedi | 95 ₺ | 100 lot | 615 | 6 |
32 | PGSUS | PGSUS pay senedi | 1.305 ₺ | 100 lot | 6.885 | 5 |
33 | SAHOL | SAHOL pay senedi | 130 ₺ | 100 lot | 964 | 7 |
34 | SASA | SASA pay senedi | 790 ₺ | 100 lot | 2.650 | 3 |
35 | SISE | SISE pay senedi | 120 ₺ | 100 lot | 827 | 7 |
36 | SKBNK | SKBNK pay senedi | 15 ₺ | 100 lot | 100 | 7 |
37 | SOKM | SOKM pay senedi | 200 ₺ | 100 lot | 1.222 | 6 |
38 | TAVHL | TAVHL pay senedi | 385 ₺ | 100 lot | 2.286 | 6 |
39 | TCELL | TCELL pay senedi | 190 ₺ | 100 lot | 1.547 | 8 |
40 | THYAO | THYAO pay senedi | 210 ₺ | 100 lot | 1.266 | 6 |
41 | TKFEN | TKFEN pay senedi | 190 ₺ | 100 lot | 1.394 | 7 |
42 | TOASO | TOASO pay senedi | 605 ₺ | 100 lot | 4.762 | 8 |
43 | TRGYO | TRGYO pay senedi | 65 ₺ | 100 lot | 355 | 5 |
44 | TSKB | TSKB pay senedi | 20 ₺ | 100 lot | 123 | 6 |
45 | TTKOM | TTKOM pay senedi | 100 ₺ | 100 lot | 709 | 7 |
46 | TUPRS | TUPRS pay senedi | 1.485 ₺ | 100 lot | 10.730 | 7 |
47 | TURSG | TURSG pay senedi | 100 ₺ | 100 lot | 490 | 5 |
48 | ULKER | ULKER pay senedi | 285 ₺ | 100 lot | 1.924 | 7 |
49 | VAKBN | VAKBN pay senedi | 55 ₺ | 100 lot | 342 | 6 |
50 | VESTL | VESTL pay senedi | 645 ₺ | 100 lot | 2.774 | 4 |
51 | YKBNK | YKBNK pay senedi | 55 ₺ | 100 lot | 241 | 4 |
52 | XLBNK | Bist Likit Banka Endeksi | 1.740 ₺ | 1 birim | 11.280 | 6 |
53 | X10XB | Bist Banka Dışı Likit 10 Endeksi | 2.050 ₺ | 1 birim | 16.750 | 8 |
54 | BIST30 | BİST30 Endeksi | 1.560 ₺ | 1 birim | 15.470 | 10 |
55 | EURTRY | Güncel Spot Kur | 1.090 ₺ | 1.000 € | 10.150 | 9 |
56 | USDTRY | Güncel Spot Kur | 870 ₺ | $1.000 | 8.670 | 10 |
57 | EURUSD | Güncel Spot Kur | $ 30,00 | 1.000 € | 10.140 | 34 |
58 | GBPUSD | Güncel Spot Kur | $ 55,00 | 1.000 GBP | 11.858 | 25 |
59 | RUBTRY** | Güncel Spot Kur | 1.300 ₺ | 100000 Ruble | 11.890 | 9 |
60 | CNHTRY** | Güncel Spot Kur | 1.385 ₺ | 10000 Yuan | 13.385 | 10 |
61 | XAUTRY | Gram Altın | 60 ₺ | 1 gr. | 489 | 8 |
62 | XAUUSD | Ons Altın | $ 110,00 | 1 ons | 15.285 | 16 |
63 | XAGUSD | Gümüş | $ 30,00 | 10 ons | 1.954 | 8 |
64 | XPDUSD | Paladyum | $ 375,00 | 1 ons | 17.705 | 6 |
65 | XPTUSD | Platin | $ 95,00 | 1 ons | 8.167 | 3 |
* 17/09/2021 Tarihli Takasbank Span Parametre Dosyasında yayınlanan veriler dikkate alınarak hazırlanmıştır. | |||||
** Sunumun hazırlandığı esnadaki yakın vade kontratların güncel fiyatlar baz alınmıştır. Bir kontrat için yaklaşık bir değeri ifade etmektedir. |
SÖZLEŞME KODLARI
Piyasada işlem görecek sözleşmelerin unsurları ve işlem kodları Borsa tarafından ilan edilir.
Vadeli İşlem Sözleşme Kodu
Vadeli işlem sözleşmelerinde sözleşme kodu; sözleşme türü, dayanak varlık kodu, mini sözleşme bilgisi kodu, vade tarihi ve sözleşme büyüklüğünün standart olup olmadığı bilgisini içerecek şekilde oluşturulmuştur.
Örnek: F_XAUTRYM0614S0
| F | XAUTRY | M | 0614 | S0 |
| Vadeli (Futures) | Dayanak varlık kodu | Mini sözleşme bilgisi kodu | Vade tarihi (AAYY-Haziran 2014) | S: Standart N: Standart olmayan (özsermaye hali sonucu oluşan) |
Opsiyon Sözleşme Kodu
Opsiyon sözleşmelerinde sözleşme kodu; sözleşme türü, dayanak varlık kodu, mini sözleşme bilgisi kodu, opsiyon tipi, vade tarihi, C/P, kullanım fiyatı ve sözleşme büyüklüğünün standart olup olmadığı bilgilerini içerecek şekilde oluşturulmuştur.
Örnek: O_XU030ME0414P96.000S0
| O | XU030 | M | E | 0414 | P | 96.000 | S0 |
| Opsiyon | Dayanak varlık kodu | Mini sözleşme bilgisi kodu | A: Amerikan- opsiyon vadesinde veya vadesinden önce kullanılabilir. E: Avrupa- opsiyon yalnızca vadesinde kullanılabilir. | Sözleşme vade tarihi (AAYY-Nisan 2014) | C: Alım (call) opsiyonu P: Satım (put) opsiyonu | Kullanım fiyatı, virgülden sonra 2 hane | S: Standart N: Standart olmayan (özsermaye hali sonucu oluşan) |
İŞLEM SAATLERİ
| Sözleşmeler | Normal seans saatleri |
| Pay Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri | 09:30 – 18:10 |
| Endeks Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri | 09:30 – 18:15 |
| Diğer Sözleşmeler | 09:30 – 18:15 |
| Sözleşmeler | Yarım Gün - Normal Seans Saatleri* |
| Pay Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri | 09:30 – 12:40 |
| Endeks Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri | 09:30 – 12:45 |
| Diğer Sözleşmeler | 09:30 – 12:45 |
* Aksi duyurulmadığı sürece geçerlidir.
** Normal seansın son 10 dakikası Kapanış Aralığı olarak adlandırılır. Günlük uzlaşma fiyatları Kapanış Aralığındaki işlemler kullanılarak hesaplanır.
UZLAŞMA YÖNTEMLERİ
Pay vadeli işlem ve pay opsiyon sözleşmelerinin uzlaşma yöntemi olarak fiziki teslimat uygulanır. Pay vadeli işlem ve pay opsiyon sözleşmelerinde fiziki teslimat, pay senetlerinin kaydi olarak el değiştirmesi şeklinde gerçekleşir.
Pay endeks vadeli işlem, pay endeks opsiyon, döviz vadeli işlem, döviz opsiyon, altın vadeli işlem, emtia, elektrik, hurda çelik ve FBIST BYF vadeli işlem sözleşmelerinin uzlaşma yöntemi ise nakdi uzlaşıdır. Opsiyonlar için vade sonundaki oluşan kar/zarar, opsiyonun kullanım fiyatıyla vade sonunda oluşan uzlaşma fiyatı arasındaki fark kadar olacaktır. Vadeli işlem sözleşmeleri için ise vade sonundaki oluşan kar/zarar, nakdi olarak taraflar arası el değiştirir.
VERGİLENDİRME
| VİOP'TA ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ | STOPAJ DURUMU | BSMV DURUMU | |||
| Bireysel Yatırımcılar | Kurumsal Yatırımcılar* | BSMV Mükellefleri | |||
| Tam Mükellef | Dar Mükellef | Tam Mükellef Sermaye Şirketi/Yatırım Fon ve Ortaklıkları | Dar Mükellef Sermaye Şirketi/Yatırım Fon ve Ortaklıkları | ||
| Pay ve Pay Endeksine Dayalı Sözleşmelerden Elde Edilen Kazançlar | 0% | 0% | 0% | 0% | İstisna kapsamındadır. |
| Pay ve Pay Endeksine Dayalı Sözleşmeler Haricindeki Sözleşmelerden Elde Edilen Kazançlar | 10% | 10% | 0% | 0% | İstisna kapsamındadır. |
* Diğer tam ve dar mükellef kurumlar için stopaj oranı %10 olarak uygulanacaktır.
TAKAS ESASLARI
Takas, vade sonununda fiziki teslimat için T+3, diğer işlemlerde ise T+1 olarak uygulanır. Zararlar hesaplardan T günü sonunda tahsil edilirken, karlar ise hesaplara T+1 günü aktarılır. Seans sonrasında hesaplara aktarılacak/hesaplardan tahsil edilecek kar/zarar rakamları gün sonu uzlaşma fiyatlarına göre kesinleşir. Opsiyonlarda prim borçları hesaplardan T günü sonunda tahsil edilirken, prim alacakları hesaplara T+1 günü aktarılır.
Detaylı bilgi için; http://www.takasbank.com.tr/
RİSK YÖNETİMİ ve TEMİNATLANDIRMA
Piyasa risk yönetimi Takasbank tarafından yapılır. Piyasada gerçekleştirilen işlemler için portföy bazında teminatlandırma yöntemi uygulanır. Portföy bazında teminat hesaplamasına esas teşkil edecek parametreler Takasbank tarafından belirlenir ve duyurulur. Risk yönetimi, emir öncesi risk yönetimi ve teminatlandırma yöntemine ilişkin olarak Takasbank Merkezi Karşı Taraf Mevzuatı hükümleri uygulanır.
Detaylı bilgi için; http://www.takasbank.com.tr//
 |
