Türev Ürün Grubu
Vadeli Sözleşme (Futures Contract) Nedir ?
Vadeli sözleşme daha önceden belirlenmiş bir tarihte standart bir dayanak varlığı alma yada satma hakkı ve yükümlüğü barındıran organize borsalarda işlem gören sözleşmelerdir. Bu sözleşmeler işlem yaparak kazanç sağlamak isteyen yatırımcılar ve ayrıca açık pozisyonlarını hedge ederek risk yönetmek isteyen kişi ve kurumlarca kullanılır.
Vadeli Sözleşmeler Nerelerde İşlem Görür ?
Vadeli sözleşmeler Türev Borsalarında işlem görür. Bunun en çok bilinen ve en çok işlem yapılan borsa olan ABD’de CME grup borsalarıdır. Bunla beraber ICE,EUREX,EURNEXT gibi borsalarda Türev Borsalarıdır. Yurt içi Türev Ürünler Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Pazarında işlem görür.
Vadeli Sözleşmelerinde Kaldıraç Var mıdır ?
Vadeli sözleşmelerinde dayanak varlık çeşidine göre düşük ve yüksek oranlı kaldıraçlar bulunmaktadır. Bir takım dayanak varlıklarda kaldıraç 1:80 üzerine çıkmaktadır.
Vadeli Sözleşmelerde Kaldıraç Hesabı Nasıl Hesaplanır?
Örnek olarak CME’de standart bir EURUSD sözleşme büyüklüğü 125 bin EUR’dur. EURUSD:1,20 varsayımı altında bir adet sözleşme büyüklüğü 150 bin USD’dir. Bir adet sözleşme de işlem açmak için 2310 USD teminat gereklidir. Yani 2310 USD ile 150 bin USD büyüklüğünde bir sözleşmede işlem açılabilmektedir. Bu durumda kaldıraç yaklaşık olarak 1:65 olmaktadır. Ancak kaldıraç dayanak varlık fiyatı ve teminata göre değişmektedir. Teminatlar belirli zamanlarda yetkili borsa tarafından güncellenmektedir.
Vadeli Sözleşmelerde Açılan Pozisyonlar
Vadeli sözleşmelerinde uzun yada kısa pozisyon yani alım yada satım pozisyonu açılabilir. Açık olan bir pozisyonu kapatmak için aynı sözleşmede ters işlem yapmak gerekir. Örneğin 1 adet EURUSD alış pozisyonununuz varsa bu işlemi kapatmak için 1 adet satış pozisyonu açmak gerekir. İşlemler elektronik platform üzerinden yapılmaktadır.
Vadeli Sözleşmelerde Vade ve Vade Sonu İşlemleri
Vadeli sözleşmelerde vade olduğundan , sözleşmede işlem gören fiyat vadeli fiyattır. Sözleşme eğer vade sonunda hala açık ise sözleşmenin türüne göre elde edilen kar yada zarar oluşan nakit uzlaşı ile hesaplara yansıtılmakta yada fiziki teslimat yapılmaktadır. Vade sonu işlemlerine kalmak istemeyen yatırımcılar bir sözleşmedeki açık pozisyonlarını sözleşmenin son işlem gününe kapatması gerekmektedir. Şirketimizi Türev Ürün Grubunda vade sonuna kadar pozisyon taşınmayıp , sözleşmeler son işlem gününde kapatılmaktadır.
Vadeli Sözleşmelerde Nelere Dikkat Etmek Gerekir
» Vadeli sözleşmeleri kaldıraç bulunduran ve bu açıdan yüksek riskli yatırım ürünleridir. Bu açıdan önemli miktarda kazançlar olabileceği gibi kayıplarda yaşanmaktadır. Hesapta bulunan teminatınızın pozisyonu taşımak için gerekli sürdürme teminatı aşağısına gerilemesi durumunda hesapta bulunan teminatınızı pozisyon açmak için gerekli başlangıç teminatına tamamlamanız gerekmektedir. Teminatı tamamlamamanız durumunda ise pozisyon kapatarak gerekli olan sürdürme teminatınızı düşürmeniz gerekmektedir. Bunlar yapılmadığı takdirde çalıştığınız aracı kurum pozisyonlarınızı kapamaya yetkili olup, gerekli miktarda pozisyon kapatılcaktır.
» Vadeli sözleşmelerinin vadesi olup vadesinde pozisyonlarınız otomatik olarak kapanacaktır. Bu açıdan eğer fiziki teslimata kalmak istemiyorsanız ,açık pozisyonlarınız o sözleşmenin son işlem gününde yani last trading day gününde kapatmanız gerekmektedir. Aksi takdirde pozisyonlarınız aracı kurum tarafından kapatılacaktır.
» Dünya Türev Ürün Borsalarında binlerce sözleşme işlem görüp her sözleşmenin farklı özellikleri bulunmaktadır. Ancak genel olarak yatırımcılar CME ve benzeri büyük borsalarda bilinen standart ve likit ürünlerde işlem yaparlar. Bu açıdan bilinen büyük borsalarda , standart ve likit ürünlerde işlem yapmak çok daha güvenlidir.
» Çok sayıda sözleşme dünya türev borsalarında bulunduğu için olumsuz durumlarla karşılaşmamak adına işlem yapacağınız ürünün sözleşme özellikleri , işleme başlamadan önce öğrenilmelidir. Bu konuda Ahlatcı Yatırım Menkul Değerler’e ulaşıp işlemlere başlamadan önce bilgi alabilirsiniz.
Ürün | İşlem Gördüğü Borsa | Pozisyon Büyüklüğü | Başlangıç Teminati | Kaldıraç | Vade Bilgisi | Kaldıraç |
EURUSD | CME | 125000 | 2310 USD | 64.94 | Yılın Tüm Ayları | Standart |
GBPUSD | CME | 62500 | 1980 USD | 42.61 | Yılın Tüm Ayları | Standart |
JPYUSD | CME | 12500000 | 2475 USD | 44.95 | Yılın Tüm Ayları | Standart |
EURGBP | CME | 125000 | 2420 GBP | 47.40 | Mart,Haziran,Eylül Aralık | Standart |
AUDUSD | CME | 100000 | 1375 USD | 56.73 | Yılın Tüm Ayları | Standart |
CADUSD | CME | 100000 | 1210 USD | 66.40 | Yılın Tüm Ayları | Standart |
Altın | COMEX | 100 | 4400 USD | 30.11 | Şubat Nisan,Haziran,Ağustos,Ekim,Aralık | Standart |
Gümüş | COMEX | 5000 | 5170 USD | 16.55 | Ocak,Mart ,Mayıs,Temmuz ,Eylül ,Kasım | Standart |
Bakır | COMEX | 25000 | 3080 USD | 26.36 | Şubat Nisan,Haziran,Ağustos,Ekim,Aralık | Standart |
WTI Petrol | NYMEX | 1000 | 2145 USD | 29.64 | Yılın Tüm Ayları | Standart |
Doğal Gaz | NYMEX | 10000 | 2420 USD | 12.19 | Yılın Tüm Ayları | Standart |
Mini S&P | CME | 50*indeks value | 4950 USD | 27.78 | Mart,Haziran,Eylül Aralık | Mini |
Mini S&P | CBOT | 5*indeks value | 3685 USD | 34.34 | Mart,Haziran,Eylül Aralık | Mini |
Mini S&P | CME | 20*indeks value | 4950 USD | 26.85 | Mart,Haziran,Eylül Aralık | Mini |
* Kaldıraç hesaplaması ürün fiyatı ve başlangıç teminatın bağlı olarak devamlı değişecektir. Bu sebeple kaldıraç oranı değişmektedir. Tablodaki rakamlar örnek olarak bilgilendirme amaçlıdır.
** Başlangıç teminatları arada borsa tarafından değiştirilir.Bu durumda eğer yatırımcı teminatı yetersiz ise teminat tamamlaması gerekmektedir.
*** Vade ayları gerekli görüldüğü durumlarda borsa tarafından değiştirilebilir.
**** Bu ürünlerin daha küçük boyutta dolayısı ile daha düşük teminat gerektiren mini ve mikro sözleşmelerde bulunmaktadır.